Alles over wondverzorging

Wat is wondverzorging?  

Een wond kan verschillende oorzaken hebben. De genezing van een wond neemt vaak tijd. Bij wondverzorging wordt er geprobeerd om een optimale toestand te verkrijgen, waardoor een wond zo snel mogelijk geneest. Een goed wondbeleid verkleint de kans op ontstekingen en littekens. Om de wondgenezing te ondersteunen zijn er diverse wondverbandmiddelen.

Wondgenezing in drie fasen

De wondgenezing is verdeeld in drie fasen. De duur van deze fasen is afhankelijk van de grootte van de wond, onderliggend lijden en eventueel medicijngebruik. In elke fase is uw lichaam hard aan het werk om uw wond te laten genezen. 

• Fase 1. Reactiefase bij wondgenezing

  De eerste fase is de reactiefase. In deze fase bereidt de wond zich voor op genezing. Om te voorkomen dat de wond groter wordt, ontstaat er eerst vaatvernauwing. Na de vaatvernauwing ontstaat er vaatverwijding. Hierna maakt het lichaam de wond schoon. Dit wordt gedaan door middel van een ontstekingsreactie.
  
  U herkent de ontstekingsreactie aan roodheid, pijn, warmte, weinig gevoel in de wond en zwelling. In deze fase maakt het lichaam een bloedprop aan die later de korst van de wond wordt. Zonder de ontstekingsfase kan er geen wondgenezing zijn. Mensen met grote wonden kunnen last hebben van een verhoging tijdens de ontstekingsfase.



• Fase 2. Regeneratiefase bij wondgenezing 

  Zodra uw lichaam alle bacteriën heeft opgeruimd en de wond schoon is, begint de regeneratiefase. Deze fase start 2 tot 3 dagen na het ontstaan van de wond. Er worden tijdens deze fase nieuwe bloedvaten gevormd, daarom is er veel zuurstof nodig in de wond. De beschadigde huid wordt vervangen voor nieuw weefsel, dit nieuwe weefsel heet granulatieweefsel. In deze fase kunt u een trekkend gevoel rond de wond voelen. Ook kan het wondbed boven het huidniveau komen. Wanneer u hier last van heeft, moet u contact opnemen met uw arts of uw behandelend arts.
  
  Wanneer het granulatieweefsel zich voldoende heeft uitgebreid, beginnen de cellen van uw opperhuid zich te vermenigvuldigen. Uiteindelijk zullen deze cellen het granulatieweefsel bedekken, waardoor de wond zich sluit. 



• Fase 3. Rijpingsfase bij wondgenezing 

  Wanneer uw wond is dichtgegaan wordt er een litteken gevormd. Het weefsel is in het begin nog stug, dik en rood. Het weefsel zal uitrijpen totdat het een wit, zacht en soepel litteken is. Dat kan 6 maanden tot 2 jaar duren. 

Wat is een wond?

Een wond is een beschadiging van de huid. Het ontstaan van de beschadiging kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld een trauma of een ziekte. Er zijn veel verschillende soorten wonden. De behandeling van een wond verschilt ook per type. Op deze pagina leest u meer over de verschillende soorten wonden.

Hoe verzorgt u een wond?

Hoe u een wond moet verzorgen, ligt aan de soort wond. Kleine wondjes kunt u zelf verzorgen, bij grote of diepe wonden moet u meteen contact opnemen met uw arts. Lees ook: tips om een wond sneller en beter te genezen.

Een kleine wond verzorgen

Heeft u een kleine wond? Hierbij kunt u denken aan kleine snijwondjes, schaafwonden, prikwonden of eerstegraads brandwonden. Volg dan dit stappenplan:

1. Was uw handen en spoel de wond schoon met lauw water.
2. Maak de wond voorzichtig droog door met een doekje of kompres op de wond te deppen.
3. Bedek de wond met een steriele pleister of een steriel verband. De pleister (of het verband) houdt de wond vochtig, hierdoor geneest de wond sneller. Heeft u een zonnebrandwond? Dek deze dan niet af.

Dit stappenplan kunt u het beste één of twee keer per dag herhalen. Gebruik hierbij geen producten op alcoholbasis.

Soorten wonden 

Er bestaan verschillende soorten wonden. Elke wond heeft wondverzorging op maat nodig. 

• Doorligwond  

  Doorligwonden (ook wel decubituswonden genoemd) ontstaan door langdurige druk, of druk in samenhang met schuifkracht, op één plek. 
  Lees meer over: doorligwonden.



• Ulcus cruris (open been)

  Open been is een wond die kan ontstaan aan het onderbeen als gevolg van een ernstig oedeem. De wond kan terug komen als het eenmaal een ulcus cruris is geweest. Een ulcus cruris geneest moeilijk vanwege het oedeem dat in de benen zit. In dit oedeem zit er veel vocht, doordat het vocht tegen de huidwand van het been aanduwt wordt de huid dunner.
  Lees meer over: oedeem.
 


• Diabetische voet

  Bij diabetes voet (ook diabetes mellitus genoemd) raken de vaatwanden beschadigd door verhoogde bloedglucosewaarden (bloedsuikerwaarden). 
  Lees meer over: diabetische voet.  
 


• Wond door trauma

  Een wond door trauma ontstaat door een beschadiging van buitenaf. U kunt hierbij denken aan schaafwonden, snijwonden, steekwonden en bijtwonden. Een trauma wond kunt u ook oplopen door een operatie.
  Lees ook: wonden door trauma. 
 


• Oncologische wond / ulcus (bij kanker)

  Er is een verschil tussen een oncologische wond en een oncologische ulcus. Een oncologische wond is een wond die is ontstaan tijdens de behandeling van kanker, denk hierbij aan bestraling of aan een wond die ontstaat na het operatief verwijderen van de tumor. Een oncologische ulcus is een wond die ontstaat door de kankertumor die uitzaait door de bovenste huidlaag heen.
  Lees ook: oncologische wonden.  
 


• Brandwonden

  Een brandwond is een wond veroorzaakt door verbranding, bevriezing, straling, elektriciteit of een chemische stof. Brandwonden worden gecategoriseerd in verschillende graden.



• Skin tear

  Een skin tear betekent letterlijk “scheurwond”. Het is een traumatische wond die ontstaat door wrijf en schuifkracht, waardoor de huid scheurt.

Wondinfectie

Als u geopereerd bent, houdt u daar een wond aan over. Deze wond is een toegangspoort voor bacteriën. Die kunnen in de wond gaan zitten en zich daar vermenigvuldigen. Dan ontstaat er een infectie. U kunt een infectie onder andere herkennen aan:

• roodheid rondom de wond,
• zwelling rondom de wond,
• warmte van de huid rondom de wond,
• pijn, pusvorming en koorts of verhoging,
• het verlies van gevoel rondom de wond.

Het is normaal dat een wond in de eerste 7 dagen na het ontstaan ontstekingsverschijnselen vertoont. Als u zich verder niet ziek voelt en geen koorts heeft, hoeft u geen contact op te nemen met uw behandelend arts.

Mocht de wond na deze 7 dagen nog altijd ontstekingsverschijnselen vertonen dan is het verstandig dit wel te melden bij uw behandelend arts.

U kunt altijd contact opnemen met uw behandelend arts bij twijfel of zorgen.

Lees ook: wondinfecties.

Hulpmiddelen bij wondverzorging (verbandmiddelen) 

Elke wond is anders en heeft eigen wondverzorging nodig. Daarom bestaan er verschillende materialen voor wondverzorging. Elk materiaal heeft een ander effect op een wond. Lees meer over: wondverbandmaterialen. 

Materialen voor wondverzorging bestellen 

U kunt specialistisch wondmateriaal krijgen met een voorschrift van uw (huis)arts, of wondverpleegkundige. Het wordt dan in de meeste gevallen vergoed door uw zorgverzekering. Vraag uw zorgverlener het voorschrift te sturen naar BENU Hulpmiddelenzorg.

Op eigen kosten en zonder voorschrift kunt u altijd diverse wondverzorgingsartikelen bestellen in de BENU Webshop.